Xử phạt xây dựng trái phép trên đất công
Khởi công trước khi có giấy phép xây dựng có bị phạt?
“LuatVietnam giải đáp giúp tôi vụ việc cụ thể như sau: Tôi đã nộp hồ sơ xin giấy phép xây dựng nhưng chưa giải quyết xong, theo dự tính của tôi để kịp hoàn công và tổ chức tân gia trước Tết thì tôi cần xây dựng sớm càng tốt. Do đó, tôi đã khởi công trước khi có giấy phép xây dựng. Vậy, tôi có vi phạm không? có bị xử phạt không? - Bà Nguyễn Quỳnh Ng (Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh)".
Điều 107 Luật Xây dựng 2014 được sửa đổi, bổ sung bởi Khoản 39 Điều 1 Luật số 62/2020/QH14 quy định khi khởi công xây dựng nhà ở riêng lẻ phải có giấy phép xây dựng, trừ trường hợp được miễn.
Đối với 02 câu hỏi của của Bà thì LuatVietnam giải đáp cụ thể như sau:
- Hành vi khởi công xây dựng khi chưa có giấy phép là vi phạm pháp luật về xây dựng.
- Việc có bị xử phạt hay không thì phụ thuộc vào cơ quan, người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, cụ thể: Nếu không bị phát hiện hoặc bị phát hiện nhưng đã có giấy phép xây dựng thì có thể không bị xử phạt vi phạm hành chính; nếu ngày khi khởi công mà bị phát hiện thì vẫn bị xử phạt vi phạm hành chính theo đúng quy định (mức phạt từ 60 - 80 triệu đồng).
Khi nào bị cưỡng chế nhà ở không phép, trái phép?
“Gia đình tôi xây dựng khu nhà trọ nhưng có một phần không đúng nội dung giấy phép, tôi đã xin điều chỉnh giấy phép xây dựng nhưng không được chấp thuận. Nếu tôi không tự tháo dỡ phần nhà ở trái phép thì có bị cưỡng chế tháo dỡ không? - Anh Dương Văn T (Bình Thạnh - Thành phố Hồ Chí Minh)”.
Khoản 1 Điều 139 Luật Nhà ở 2023 quy định về cưỡng chế phá dỡ nhà ở như sau:
“1. Trường hợp nhà ở phải phá dỡ theo quy định tại Điều 136 của Luật này mà chủ sở hữu nhà ở, người đang quản lý, sử dụng nhà ở, chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở, công trình không tự nguyện thực hiện việc phá dỡ nhà ở thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định tại khoản 2 Điều này ban hành quyết định cưỡng chế phá dỡ nhà ở.
Như vậy, nếu anh không được điều chỉnh giấy phép xây dựng thì phải phá dỡ phần xây dựng không đúng với giấy phép xây dựng; nếu không tự nguyện thực hiện phá dỡ thì Chủ tịch UBND quận Bình Thạnh sẽ ban hành quyết định cưỡng chế phá dỡ.
Nộp phạt xong có bị tháo dỡ nữa không?
“Bà Trương Mỹ H (Bắc Ninh) gửi câu hỏi: Tôi xây dựng nhà ở riêng lẻ không có giấy phép xây dựng, tôi đã nộp phạt xong. Vậy, nhà ở của tôi có bị cưỡng chế tháo dỡ nữa không?”
Điểm d khoản 11 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP quy định về biện pháp khắc phục hậu quả khi xây dựng không phép như sau:
“c) Buộc phá dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm với các hành vi quy định tại khoản 4, khoản 6, khoản 7, khoản 8 (mà hành vi vi phạm đã kết thúc), khoản 9, khoản 10, khoản 12, khoản 13 Điều này.”
Điểm khoản 16 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CPquy định:
“16. Đối với hành vi quy định tại khoản 4, khoản 6, khoản 7 và khoản 8 Điều này mà đang thi công xây dựng thì ngoài việc bị phạt tiền theo quy định còn phải tuân theo trình tự, thủ tục quy định tại Điều 81 Nghị định này."
Căn cứ theo quy định trên có 02 trường hợp xảy ra:
Trường hợp 1: Nếu đã xây dựng xong thì buộc tháo dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm.
Trường hợp 2: Chưa xây dựng xong thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính, chị phải làm thủ tục đề nghị UBND cấp huyện nơi công trình đang xây dựng cấp giấy phép xây dựng; nếu được cấp thì không phải tháo dỡ.
Hợp thức hóa nhà ở xây dựng không đúng giấy phép
“Anh Trương Khắc V (Cần Thơ) gửi câu hỏi: Tôi xây dựng nhà ở và có giấy phép xây dựng nhưng tôi xây thêm 01 tầng so với giấy phép và bản vẽ thiết kế. Đang xây dựng thì bị lập biên bản và xử phạt vi phạm hành chính. Vậy, có cách nào để hợp thức hóa phần xây dựng không phép không? Xin cảm ơn”.
Căn cứ khoản 16 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính thì anh phải làm thủ tục đề nghị UBND cấp huyện nơi có công trình xây dựng điều chỉnh giấy phép xây dựng (điều chỉnh tăng thêm 01 tầng); nếu được điều chỉnh thì phần xây thêm được coi là có giấy phép xây dựng và không bị tháo dỡ.
Xây dựng không phép, trái phép là gì?
Pháp luật xây dựng không có quy định hay giải thích thế nào là xây dựng không phép, xây dựng trái phép; đây là cách gọi phổ biến của người dân để chỉ 02 hành vi vi phạm sau:
- Xây dựng không phép là hành vi của tổ chức, cá nhân khi khởi công xây dựng mà không có giấy phép xây dựng của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp được miễn.
- Xây dựng trái phép (sai phép) là hành vi của tổ chức, cá nhân khi xây dựng không đúng với giấy phép xây dựng đã được UBND cấp huyện, cấp tỉnh cấp.
Mức phạt khi lập biên bản nhưng vẫn tiếp tục xây dựng
“Anh Nguyễn Minh K (Đà Nẵng) gửi câu hỏi: Tôi xây dựng nhà ở thuộc khu vực phường nhưng không xin giấy phép, trong thời gian xin giấy phép tôi cho anh em thợ hồ tiếp tục xây dựng. Nếu bị phát hiện thì có bị xử phạt không?”
Khoản 12 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP quy định:
12. Xử phạt hành vi tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm sau khi đã bị lập biên bản vi phạm hành chính (trước khi ban hành quyết định xử phạt) dù người có thẩm quyền đã yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm đối với các hành vi vi phạm hành chính được quy định tại khoản 4, khoản 6, khoản 7, khoản 8, khoản 9 và khoản 10 Điều này thì mức phạt cụ thể như sau:
a) Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 120.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ;
b) Phạt tiền từ 120.000.000 đồng đến 140.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc công trình xây dựng khác;
c) Phạt tiền từ 400.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng.
Như vậy, nếu anh đã bị lập biên bản vi phạm hành chính đối với hành vi xây dựng không có giấy phép xây dựng nhưng vẫn tiếp tục xây dựng thì bị phạt tiền từ 100 - 120 triệu đồng. Trường hợp này anh nên đợi đến khi có giấy phép xây dựng rồi mới tiếp tục xây dựng cho đúng với quy định.
Xem thêm: 8 trường hợp xây dựng không phép, trái phép không bị phá dỡ
Kết luận: Như vậy, xây dựng không phép, trái phép (sai phép) có nhiều cách xử lý khác nhau, có thể được điều chỉnh giấy phép xây dựng, được cấp giấy phép xây dựng mới. Nếu không được điều chỉnh, không được cấp mới thì buộc phải tháo dỡ phần công trình, công trình vi phạm; trường hợp không tự nguyện tháo dỡ thì sẽ bị cưỡng chế.
Do vậy, để bảo đảm an toàn thì trước khi khởi công xây dựng phải xin giấy phép xây dựng, trừ trường hợp được miễn.
Nếu có vướng mắc, bạn đọc vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ nhanh nhất.
Phản ánh đến Báo Tài nguyên và Môi trường, nhiều hộ dân sinh sống tại khu vực đường 23, KĐT TP Giao Lưu, phường Cổ Nhuế 2 cho biết, vào khoảng giữa tháng 9/2024 một nhóm đối tượng lạ có hành vi lấn chiếm phần đất lưu không, đất nông nghiệp để xây dựng 2 căn nhà trái phép trên đất nông nghiệp tại cuối đường 23.
Việc xây dựng được tiến hành vào ban đêm và ngày nghỉ. Ngang nhiên hơn, nhóm đối tượng này còn đổ bê tông trên diện tích đất nông nghiệp khoảng 400 m2 để làm bãi đỗ xe phía trước 2 căn nhà xây trái phép này. Vỉa hè, lòng đường bị chiếm dụng để buôn bán hàng rong,.. gây mất an ninh trật tự.
Ghi nhận thực tế của phóng viên cho thấy, phản ánh của người dân là có cơ sở. Hiện tại, khu vực đất lưu không đầu đường 23 KĐT TP Giao Lưu (giáp với đường Phạm Văn Đồng) được được xây dựng thành gara ô tô Tâm Bình.
Còn phần đất nông nghiệp ở cuối đường 23 đã được xây dựng 2 căn nhà kiên cố, làm cửa hàng buôn bán xe ô tô cũ An Phát. Một phần diện tích đất nông nghiệp chưa được giải phóng mặt bằng ở trước cửa hàng An Phát cũng đã bị chiếm dụng, đổ bê tông kiên cố làm nơi đỗ xe.
Ông Vũ Công G. (người dân sinh sống tại đây) cho biết, 2 căn nhà ở cuối đường 23 đã được xây dựng từ vài tháng nay. Trước đây là đất nông nghiệp của người dân, có nhà tôn rách nát để đựng dụng cụ sản xuất nông nghiệp. Sau cơn bão số 3, lợi dụng việc sửa chữa nhà tôn bị bay mái, một số đối tượng lạ mặt đã tiến hành xây dựng lại kiên cố, thành các cửa hàng bán xe ô tô.
Trao đổi với phóng viên, ông Hoàng Mạnh Cường – Phó Chủ tịch UBND phường Cổ Nhuế 2 cho biết, 2 căn nhà xây dựng ở cuối đường 23 là xây dựng trên đất nông nghiệp của các hộ dân, 1 phần đã giải phóng mặt bằng rồi, 1 phần chưa giải phóng mặt bằng. Người dân tái lấn chiếm để xây dựng. Hiện, đã có quyết định cưỡng chế đối với những công trình vi phạm này.
Đáng nói, dù đã nhiều lần người dân có kiến nghị đến UBND phường Cổ Nhuế 2 về tình trạng xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, đất lưu không tại đường 23 KĐT TP Giao Lưu, nhưng chính quyền sở tại vẫn không xử lý dứt điểm, khiến người dân vô cùng bức xúc.
Lý giải về vấn đề này, ông Hoàng Mạnh Cường cho hay: “Theo quy định mới, việc thực hiện cưỡng chế là của Ban cưỡng chế quận. Người dân đã nhiều lần phản ánh, phường cũng bức xúc, cũng đã kiến nghị quận lên phương án cưỡng chế. Kế hoạch cụ thể, ngày 26/11 sẽ tổ chức cưỡng chế những vi phạm này”.
Để tránh gây bức xúc cho người dân và đơn thư khiến kiện kéo dài, đề nghị UBND quận Bắc Từ Liêm và UBND phường Cổ Nhuế 2 có biện pháp xử lý quyết liệt trong vấn đề này.
Báo Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin.
© 2022 Báo điện tử Kinh tế & Đô thị - Cơ quan ngôn luận của UBND TP Hà Nội
Giấy phép của Bộ Thông tin & Truyền thông số 196/GP-BTTTT cấp ngày 21/04/2022
Tổng biên tập: Nguyễn Thành Lợi
Phó Tổng biên tập: Nguyễn Anh Đức, Lê Hoàng Anh, Nguyễn Xuân Khánh
Trưởng ban báo điện tử: Nguyễn Thị Thanh Loan
Toà soạn: Trụ sở chính: 21 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội Trụ sở 2: 221 Trần Phú, quận Hà Đông, Hà Nội
ĐT: 024.37760444 (133) - Hotline: 0982 015 015
Email: [email protected] - Fax: 024.32484413
Liên hệ quảng cáo: 0966204859 - 024.37732198
